Współczesny świat rozwija się w sposób dynamiczny, a społeczeństwo musi dostosowywać się coraz szybciej do nowinek technologicznych oraz innych zmian wynikających między innymi z postępującej globalizacji. Każdy element życia jest unowocześniany i przenoszony do sieci. Jednak systemy finansowe wyglądają, jakby przemiany ich nie dotykały. Czy jednak faktycznie tak to wygląda?
Świat finansów rządzi się swoimi prawami, które obecnej formie są korzystne jedynie dla wąskiej grupy osób, która nie pozwala innym na czerpanie realnych korzyści z oferowanych usług finansowych. Banki z roku na rok zwiększają swoje zyski. W samej Polsce w 2019 roku wynik finansowy sektora bankowego wzrósł o 12,2% względem roku poprzedniego[1]. Powoli jednak ta sytuacja się zmienia. Na rynku fintech pojawiają się nowe rozwiązania i usługi, których celem jest uniezależnienie od tradycyjnych systemów finansowych i zwiększenie bezpieczeństwa wykonywanych transakcji. Na tym w dużej mierze opierają się zdecentralizowane płatności.
Czym są zdecentralizowane płatności?
Zdecentralizowane płatności to nowy system finansowy, który marginalizuje rolę pośrednika (np. banku) i ułatwia zarządzanie środkami finansowymi. Opierają się one na dwóch podstawowych technologiach:
- blockchain,
- smart contract(s).
Zdecentralizowane płatności mają za zadanie ułatwienie kontaktu między dwoma stronami transakcji (np. między kupującym a sprzedającym). W efekcie taka forma rozliczeń optymalizuje czas i koszty oraz minimalizuje związane z nimi ryzyko. Można powiedzieć, że zdecentralizowane płatności zupełnie wykluczają z obiegu banki, które przez lata zarabiały na takich wymianach. Wykorzystując podpisy cyfrowe, już dzisiaj można wykonywać różne operacje finansowe, w tym:
- wziąć kredyt,
- zainwestować posiadany kapitał (np. w akcje),
- i oczywiście opłacać usługi i kupować produkty.
To wszystko jest możliwe bez konieczności opłacania prowizji pośrednika.
Kryptowaluty
Najbardziej popularnymi formami zdecentralizowanych płatności stały się obecnie kryptowaluty. Liczba osób, które posiadają najpopularniejszą obecnie kryptowalutę, czyli Bitcoina, stale wzrasta i w 2020 roku przekroczyła próg 3 milionów portfeli.[2] Jeszcze większe wrażenie robi łączna liczba takich portfeli. W listopadzie 2021 roku jest to już prawie 80 milionów[3]:
Te dane obrazują, że popyt na te rozwiązania jest dużytech, a chęć nowoczesnego zarządzania środkami finansowymi deklaruje coraz większa część społeczeństwa.
Sprawa decentralizacji płatności jest również szeroko dyskutowana na szczeblu międzynarodowym. Unia Europejska ma zamiar przeznaczyć 300 mln Euro w celu rozwoju technologii blockchain.[4] Takie decyzje zwiększają transparentność całego systemu i udowadniają, że nie jest on przeznaczony jedynie dla wąskiej grupy osób zafascynowanych nowinkami technologicznymi.
W przyszłości możliwa jest szeroka dostępność takich form płatności, która umożliwi dodatkowy impuls do rozwoju gospodarki.
Problemy obecnego systemu finansowego oraz bankowego
Banki od dziesięcioleci łączą osoby posiadające środki finansowe z osobami, które ich potrzebują. Głównymi problemami tych instytucji są zasady, którymi się kierują i ich niezmienność na przestrzeni lat. Z drugiej strony, bieżące wydarzenia na świecie skutkują w szerokiej dostępności wirtualnych usług. Przez taką sytuację banki tracą swoją pozycję, ponieważ ludzie nie chcą być ograniczeni do konkretnego rodzaju usług, które dodatkowo są często dość kosztowne.
Kolejnym problemem jest to, że wąska grupa osób mająca realny wpływ na politykę pieniężną może swoimi decyzjami doprowadzić do wielu problemów ogółu społeczeństwa. Przykładami mogą być kryzysy finansowe, które zawsze poprzedzone są pompowaniem bańki inwestycyjnej przez banki próbujące maksymalizować zyski.
To działanie prowadzi do błędnego lokowania kapitału, a co za tym idzie – ogromnych strat w latach późniejszych. Przykładem może być kryzys finansowy z 2008 roku, który spowodował, że wiele państwo pogrążyło się w długach. Do takich krajów należy Grecja, której deficyt sektora bankowego w 2008 roku wynosił 12,7%, a reperkusje tych wydarzeń Grecy odczuwają nawet dzisiaj[5].
Korzyści płynące z wykorzystywania zdecentralizowanych płatności
Mając na uwadze problemy, z jakimi borykamy się podczas kontaktu z systemem bankowym, wdrażane są zdecentralizowane płatności, które mają odpowiadać na wszystkie potrzeby współczesnych transakcji. Obecne próby zdecentralizowania płatności są jeszcze trudne do wykonania, przede wszystkim ze względu na niechęć potencjalnych inwestorów oraz odbiorców. Jest to spowodowane możliwym brakiem stabilności finansowej oraz bezpieczeństwa.
Jednakże, z roku na rok korzyści wynikające z wykorzystywania portfeli blockchainowych są coraz bardziej widoczne. Ich głównymi atutami są:
- Wygoda wykonywania transakcji: przeprowadzanie wymiany finansowej przez internet jest szybkie i proste. Nie ma również restrykcyjnych przepisów dotyczących oceny wiarygodności, więc są one szeroko dostępne.
- Utrzymanie płynności: zwiększenie popularności nowoczesnych rozwiązań będzie wiązało się z poprawieniem płynności zdecentralizowanych płatności.
- Szeroka dostępność: każdy może występować zarówno w formie inwestora, jak
i kredytobiorcy w każdym miejscu na świecie bez względu na krajowe przepisy. - Bezpieczeństwo: dzięki korzystaniu z profesjonalnych smart contractów oraz podpisów cyfrowych zapewnione są najwyższe standardy bezpieczeństwa.
Jak widać, plusów jest wiele, trzeba jednak zachować w tym przypadku daleko idącą ostrożność. Należy wybierać jedynie zaufane aplikacje, które będą precyzyjnie odpowiadać na nasze potrzeby.
Jak można przełamać dotychczasowy marazm w sektorze finansowym?
Sprawa zdecentralizowanych płatności jest nadal w fazie rozwoju. Sposobem na przekonanie społeczeństwa do tego typu rozwiązań jest zwiększanie świadomości i poprawa bezpieczeństwa transakcji. Najważniejszym punktem jest jednak pokazanie wymiernych korzyści płynących z odejścia od tradycyjnego systemu finansowego. Jeżeli będzie to bardziej opłacalne dla docelowego odbiorcy, to z pewnością z tego skorzysta.
[1] https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5503/5/24/1/wyniki_finansowe_bankow_w_2019_r.pdf
[2] https://bitcoin.pl/liczba-inwestorow-posiadajacych-przynajmniej-0-1-btc-osiagnela-nowe-ath
[3] grafika i dane: https://www.statista.com/statistics/647374/worldwide-blockchain-wallet-users/
[4] https://przemyslprzyszlosci.gov.pl/blockchain-w-biznesie-moze-stac-sie-tak-powszechny-jak-maile/
[5] GLOBALNY KRYZYS FINANSOWY 2008 R. Lidia Piekarska, SGH