Trudności finansowe w przedsiębiorstwach, szczególnie małych i średnich, często zaczynają się od nieuregulowanych płatności. Utrzymanie cash flow jest nadzwyczaj trudne w czasie pandemii. Jak wynika z badania „Płatności i finansowanie przedsiębiorstw w czasie pandemii”, zrealizowanego w kwietniu 2021 roku przez IMAS International dla KRD oraz firmy NFG, co trzecia firma z sektora MŚP uważa, że największe wyzwanie w zakresie utrzymania płynności finansowej stanowią terminowe płatności od kontrahentów¹. Co ma z tym wspólnego negatywny portfel wierzytelności? Zaraz to wyjaśnimy.

Aż 48,7% małych i średnich firm do największych wyzwań w czasie pandemii zaliczyło utrzymanie płynności finansowej². Jej utrata może doprowadzić do zahamowania rozwoju biznesu lub wręcz uniemożliwić prowadzenie działalności gospodarczej. Stąd też krótka droga do zatorów płatniczych. Zła kondycja finansowa przedsiębiorstwa może także wpływać na relację z partnerami biznesowymi i dostawcami, jeśli firma nie może terminowo opłacać faktur. Na szczęście prawo wyposażyło wierzycieli w szereg instrumentów, które umożliwiają przedsiębiorcom egzekwowanie należności. Jednym z tego typu zabezpieczeń jest sprzedaż przeterminowanych wierzytelności na rzecz podmiotów zewnętrznych, najczęściej firm windykacyjnych, także zajmujących się windykacją online.

Wierzytelności przeterminowane

Negatywny portfel wierzytelności to nic innego, jak zestawienie wszystkich wierzytelności przeterminowanych w formie listy, bazy danych, czy arkusza kalkulacyjnego. W przeciwieństwie do długu, który stanowi tylko zobowiązanie ciążące na dłużniku, wierzytelność jest prawem majątkowym, na podstawie którego wierzyciel może domagać się od dłużnika spełnienia świadczenia. Wierzytelności dzielimy na:

• niewymagalne (nieprzeterminowane), czyli takie, których termin zapłaty nie został przekroczony,
• wymagalne (przeterminowane), do nich zaliczamy zobowiązania, których został przekroczony termin płatności³.

Jeżeli wierzytelność jest przeterminowana, wierzyciel może umieścić dług w negatywnym portfelu wierzytelności, a następnie sprzedać go w całości lub w części (w drodze cesji) podmiotowi zewnętrznemu (zazwyczaj firmie windykacyjnej), odzyskując kapitał i poprawiając swoją płynność finansową.

Kiedy opłaca się sprzedać dług?

Cesja wierzytelności to rozwiązanie pozwalające odzyskać chociaż części należności, bez ponoszenia kosztów windykacji. Przedsiębiorca niemal natychmiast otrzymuje pieniądze za sprzedany dług, a dochodzenie zapłaty przechodzi na firmę nabywającą wierzytelność. Warto jednak zaznaczyć, że niewiele podmiotów będzie zainteresowanych zakupem wierzytelności, których termin płatności upłynął kilka lat temu. Im starsze jest zobowiązanie, tym trudniej jest bowiem odzyskać należność. Sprzedaż długu jest zatem najbardziej opłacalna na krótko po upływie terminu zapłaty⁴.

Istotny jest także wybór firmy windykacyjnej, na której rzecz scedowany zostanie dług. Nie ulega bowiem wątpliwości, że nabywca wierzytelności będzie chciał na tej transakcji zarobić. Wycena wierzytelności powinna być zatem racjonalna, co wymaga szczegółowej analizy kondycji ekonomicznej i finansowej dłużnika, w szczególności gdy cesji podlega dług o dużej wartości nominalnej.

Wycena wierzytelności

Celem procesu wyceny wierzytelności jest określenie prawdopodobieństwa spłaty należności przez dłużnika. Cena zakupu zobowiązania stanowi ustalony procent należności głównej. Na rynku istnieje wiele metod pozwalających na oszacowanie wartości długu. Podczas analizy brane są pod uwagę takie kwestie jak:

• tytuł wierzytelności,
• kwota wierzytelności,
• rodzaj dłużnika,
• istniejące zabezpieczenia⁵.

Co więcej, podczas wyceny wierzytelności istotną rolę odgrywają także modele scoringowe, które od wielu lat wykorzystywane są w bankowości i umożliwiają instytucjom finansowym ocenę ryzyka kredytowego podczas udzielania pożyczek. Modele scoringowe różnią się między sobą, ponieważ tworzone są na podstawie aktualnych potrzeb weryfikacyjnych. Takie modele dają możliwość oszacowania prawdopodobieństwa spłaty zadłużenia. Pomagają też opracować odpowiednią ścieżkę windykacyjną, oszacować prawdopodobieństwo bankructwa dłużnika, a tym samym rzetelnie wycenić wartość danej wierzytelności⁶.

Uwolnij cash flow swojej firmy

Sprzedaż wierzytelności może okazać się dobrym rozwiązaniem, przede wszystkim gdy Twój kontrahent zwleka z zapłatą, a Ty potrzebujesz funduszy na działalność przedsiębiorstwa. Nie ulega jednak wątpliwości, że korzystniejsze byłoby uniknięcie zatorów płatniczych. Aby skutecznie im przeciwdziałać, warto zatem przed nawiązaniem współpracy dokonać weryfikacji (tzw. oceny wiarygodności) partnera biznesowego i zapobiec brakowi zapłaty za towar lub usługę.

W tym zakresie firmy mają do dyspozycji szereg odpowiednich narzędzi, czyli platform dostarczających informacji o kondycji finansowej przedsiębiorstw. W InBillo do weryfikacji kontrahentów wykorzystujemy informacje z rejestrów oraz opinie. Klikając w link dowiesz się jak działa raport wiarygodności kontrahenta.

Tego typu rozwiązania pozwalają w kilka chwil:

• otrzymać informacje na temat potencjalnego kontrahenta,
• ocenić potencjał współpracy,
• zadbać o ochronę biznesu przed nieuczciwymi praktykami,
• zagwarantować skuteczne zarządzanie środkami finansowymi i w efekcie
• zminimalizować ryzyko zatoru płatniczego.
  

1 https://krd.pl/centrum-prasowe/informacje-prasowe/2021/co-trzeci-przedsiebiorca-skarzy-sie-na-nieuregulowane-faktury

2 jw.

3https://books.google.pl/books?id=dxshCwAAQBAJ&pg=PA50&dq=wierzytelno%C5%9Bci+wymagalne+i+niewymagalne&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwjQx5qewZ_1AhXlkosKHWcwB18QuwV6BAgGEAc#v=onepage&q=wierzytelno%C5%9Bci%20wymagalne%20i%20niewymagalne&f=false

4https://books.google.pl/books?id=UrhSAwAAQBAJ&pg=PA171&dq=sprzeda%C5%BC+d%C5%82ug%C3%B3w+przeterminowanych&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwjs64e0wZ_1AhWow4sKHf-ZD0gQuwV6BAgJEAc#v=onepage&q=sprzeda%C5%BC%20d%C5%82ug%C3%B3w%20przeterminowanych&f=false

5https://books.google.pl/books?id=UrhSAwAAQBAJ&pg=PA194&dq=wycena+wierzytelno%C5%9B%C4%87i&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwi-7tSWwp_1AhVoxIsKHYl3AqIQ6AF6BAgFEAI#v=onepage&q=wycena%20wierzytelno%C5%9B%C4%87i&f=false

6 https://www.berkeleybridge.com/blog/what-are-the-scoring-models-and-how-do-they-come-about/