Jedną z dostępnych metod pozyskiwania danych na temat przedsiębiorcy są wywiadownie gospodarcze. Celem artykułu jest omówienie wyspecjalizowanych podmiotów i zakresu ich działań. Pamiętaj, że weryfikacja dostawcy towarów czy usług pozwala dochować należytej staranności zalecanej przez Ministerstwo Finansów, w transakcjach handlowych.
Co to jest wywiadownia gospodarcza?
Wywiadownia gospodarcza, ekon. biuro wywiadowczo-informacyjne specjalizuje się w płatnym pozyskiwaniu informacji na temat sytuacji gospodarczej przedsiębiorstw. Wywiadownie tworzą bazy danych, których celem jest odpłatne szerzenie wiedzy w zakresie podstawowych parametrów i trendów w poszczególnych sektorach gospodarczych. Informacje są gromadzone za pośrednictwem legalnych źródeł i pomagają uzyskać wiedzę, dzięki której powstają raporty handlowe (gospodarcze). Weryfikowane mogą być zarówno przedsiębiorstwa, z którymi relacja biznesowa jest rozpoczynana, pomioty z krótką historią współpracy oraz wieloletni kontrahenci.
Jak działają wywiadownie gospodarcze?
Wywiadownie gospodarcze zbierają, przetwarzają i udostępniają, dane o terminowości wpłat partnera biznesowego oraz dokonują bardziej wnikliwych analiz, na podstawie majątku dłużnika i perspektywy odzyskania zapłaty. Ich kolejną funkcją jest określanie poziomu ryzyka, co umożliwia współpraca z polskimi bankami i firmami ubezpieczeniowymi. W celu zdobycia danych do analizy, wywiadownie gospodarcze wykorzystują biura informacji gospodarczej, dokumenty dostępne w KRS (sprawozdania finansowe), rejestry dłużników (tzw. czarne listy dłużników), bazy z powiązaniami między firmami, informacje uzyskane od klientów, dostawców i ankiet wysyłanych do wypełnienia przedsiębiorcom, z prasy oraz ze źródeł dostępnych w Internecie. Wywiadownia gospodarcza w zależności od typu zamawianego raportu może go rozbudować o dane pozyskane bezpośrednio od badanego podmiotu gospodarczego, bądź w ramach usługi detektywistycznej. Czas oczekiwania na raport wynosi od kilku minut do nawet kilkudziesięciu dni. W przypadku zakupu raportu z wywiadowni gospodarczej zawsze obowiązuje przedpłata.
Czy działania wywiadowni są zgodne z prawem?
Mimo niesłusznych zarzutów dłużników o braku wyrażonej zgody na przetwarzanie danych, prawo rozwiewa wszelkie wątpliwości. Jawne i dostępne bazy, nie są objęte tajemnicą, a to właśnie na podstawie tych źródeł biały wywiad gromadzi i przetwarza informacje. Akta rejestrowe spółki są jawne. Wiele danych i informacji dostępnych jest w Internecie, w publicznie dostępnych źródłach. Teoretycznie pobrać je może każdy, jednak czynność wyszukania zabiera cenny czas i przede wszystkim osoba wyszukująca musi wiedzieć na jakie pytania stara się odpowiedzieć. Ponadto wiele źródeł mimo swojej dostępności jest płatnych.
Raporty o podmiotach gospodarczych
Raporty handlowe opracowywane przez wywiadownie gospodarcze agregują dane i informacje, które muszą być poddane analizie przez zamawiającego. To osoba zamawiająca wyciąga wnioski i podejmuje decyzję na bazie dostępnych faktów.
Najważniejszymi elementami w raporcie handlowym, które należy poddać analizie są:
Obecność spółki w składzie grupy kapitałowej Częstą praktyką zadłużonych przedsiębiorców jest przenoszenie majątków i kontynuowanie działalności z nową nazwą. Powiązania w spółce o charakterze długoterminowym wskazują, że nie mamy do czynienia z przypadkową inwestycją.
Struktura udziałów Informacja porządkuje kwestie formalne i ma znaczenie podczas pozyskiwania inwestorów.
Powiązania między wspólnikami lub akcjonariuszami Powinny być przejrzyste i uzasadnione.
Liczba pracowników w odniesieniu do uzyskanych danych o firmie Ilość zatrudnionych osób wskazuje na to, czy działalność firmy jest częściowo outsourcingowana. Informacje mogą być udostępnione ankieterowi wywiadowni w formularzu lub zawarte w dokumentach spółki z archiwum KRS. Niestety spółki często nie podają tych informacji.
Wyniki finansowe firmy na tle branży Wywiadownie, za najbardziej istotne uznają wskaźniki płynności finansowej (wskaźnik bieżący i szybki). Zasadna jest konfrontacja wyników z innymi firmami prowadzącymi działalność w tej samej branży.
Wyniki finansowe na przestrzeni ostatnich 5 lat Informacje te obrazują dynamikę rozwoju firmy i dają możliwość obdarzenia „zaufaniem kredytowym” kontrahenta.
Nieruchomości Należy określić własność lokalu lub wynajem. Przy rozszerzonym wywiadzie można uzyskać informację, czy nieruchomość jest obciążona hipoteką. Istnieje możliwość sprawdzenia, czy firma funkcjonuje w przestrzeni coworkingowej. Prestiżowa lokalizacja, nie musi oznaczać, że firma jest właścicielem lokalu lub działa tam jako jedyna.
Czy jest czynnym płatnikiem VAT Wymóg dotyczy firm, które przekroczyły próg rocznych przychodów w wysokości 200 tys. złotych. Informacja jest istotna również w kontekście możliwości odliczenia podatku. VAT UE, określi czy firma prowadzi współpracę poza polskimi granicami.
Beneficjenci rzeczywiści Zapoznanie się z tożsamością beneficjenta rzeczywistego, umożliwia sprawdzenie jego pochodzenia oraz dotychczasowych działań na rynku.
Zaległości Ważna informacja, która pozwoli nam ustalić, czy kontrahent jest wypłacalny i czy w ogóle chcemy podjąć z nim współpracę. Istotna jest kwota i wierzyciel.
Udział w przetargach Wygrane przetargi świadczą o wysokiej jakości świadczonych usług i konkurencyjności na rynku.
Wykorzystanie dotacji Przed udzieleniem dotacji, firma jest dokładnie weryfikowana. Dodatkowo kontrahent dysponuje środkami uzyskanymi z dotacji.
Opinie na temat podmiotu Zarówno pracownicy, jak i kontrahenci pod wpływem emocji pozostawiają opinie na temat braku terminowych płatności lub innych zachowań, które wskazują na możliwość wystąpienia komplikacji podczas współpracy.
„Weryfikując podmiot gospodarczy w pierwszej kolejności należy zweryfikować prawidłowość jego danych rejestrowych, osoby reprezentujące i ich powiązania.
Mimo pozornie dobrej kondycji badanego podmiotu, to właśnie powiązania mogą naprowadzić nas na trop próby oszustwa.
W ocenie podmiotu ważne są dane z urzędów, w tym urzędu skarbowego i ZUS, informacje o pozyskanych dotacjach, jak i istnieniu zaległych zobowiązaniach finansowych (dane z BIG, BIK, giełd długów czy Monitora Sądowego i Gospodarczego). Ważnym aspektem pracy jest dokonanie analizy sprawozdań finansowych (nie zawsze dostępne są bieżące dokumenty).
Cenne są również opinie nt. podmiotu. Dzięki rozwojowi Internetu szczególnie łatwo dotrzeć do negatywnych wypowiedzi.
Jeśli klient poszukuje ponadstandardowych informacji nt. przedsiębiorstwa i osób z nim powiązanych ważnym jest wspólne określenie ich zakresu i wycena ich pozyskania”.
– dr Barbara M. Kolbus specjalista ds. analizy danych, detektyw
Kiedy warto korzystać z wywiadowni gospodarczych?
Sytuacje, w których wywiadownia gospodarcza jest pomocna, to:
• Zabezpieczenie wysokobudżetowych transakcji jest szczególnie istotne z punktu widzenia przedsiębiorcy. Zwłaszcza wtedy, gdy jest to nowy kontrahent. • Kiedy jeden z naszych kluczowych klientów zaczyna zwlekać z wpłatami również warto sprawdzić, czy jest to chwilowe zachwianie płynności finansowej, czy też wielowymiarowy problem. • W przypadku windykacji, biały wywiad wskaże aktualny stan finansowy firmy oraz pozwoli uzyskać odpowiedź na pytanie: do jakiej kwoty kontrahenci mogą odpowiadać za zobowiązania? • Pojawiające się zawirowania w poszczególnych branżach, powinny szczególnie wzbudzić naszą czujność, gdyż mogą bezpośrednio wpłynąć na prowadzony przez nas biznes. Warto prewencyjnie sprawdzić sytuację najważniejszych kontrahentów. • Inwestycje np. w startup – zanim zainwestujemy w przedsięwzięcie, powinniśmy sprawdzić firmę, jej powiązania, powiązania osób z nią związanych, wysokość dotychczas pozyskanych funduszy. • Pożyczki – chcąc pożyczyć wysoką sumę innej firmie/przedsiębiorcy warto, sprawdzić jej/jego kondycję finansową. Czy pieniądze zostaną przeznaczone na rozwój? A może przedsiębiorca poszukuje kapitału do „załatania dziury w budżecie” lub do spłaty ZUS i US? • Niesamowite propozycje nawiązania współpracy – czasami mogłoby się wydawać, że los się uśmiechnął. Niestety niejednokrotnie okazuje się, że firma pada ofiarą oszustów. Kiedy przytrafia nam się niecodzienna propozycja, warto sprawdzić kto dokładnie za nią stoi i czy rzeczywiście ta współpraca poprowadzi nas w pożądanym kierunku rozwoju.
Korzystanie z wywiadowni gospodarczych jest szczególnie wskazane podczas dokonywania transakcji o wysokiej wartości, by koszt przeznaczany na biały wywiad był współmierny do skali zagrożenia wynikającego z podejmowanej decyzji. Z informacji uzyskanych na rynku koszt pozyskania raportu z analogicznymi danymi prezentowanymi w raporcie inBillo z wywiadowni, waha się od 50 zł do kilkunastu tysięcy złotych lub więcej w zależności od specyfiki danych jakie mają zostać pozyskane.
Wywiadownie gospodarcze w Polsce
Wywiadowniami gospodarczymi w Polsce są m.in.: InfoVeriti, Coface, Creditreform Polska, InfoCredit, CRIF i PWG Skarbiec, Verif, Dun & Bradstreet (dawniej BISNODE Polska), Beck KRS.
Najbardziej rozpoznawalnymi wywiadowniami gospodarczymi są natomiast:
InfoCredit
Firma InfoCredit istnieje od 1990 roku. Zdobywa, przetwarza, udostępnia i analizuje informacje gospodarcze i finansowe. InfoCredit przygotowuje dedykowane bazy danych o pomiotach polskich i zagranicznych, raporty sektorowe i raporty handlowe Quick Report. Na indywidualne zlecenie przygotowywane są szczegółowe raporty handlowe, które InfoCredit realizuje m.in. przez indywidualny kontakt z weryfikowaną firmą i jej biznesowym otoczeniem. InfoCredit jest dostawcą informacji o polskiej gospodarce dla czołowych światowych agencji ratingowych i informacyjnych. InfoCredit doradza również polskim przedsiębiorcom w takich obszarach jak fuzje i przejęcia, restrukturyzacje, podatki. Firma realizuje dla polskich i zagranicznych klientów projekty z zakresu wycen przedsiębiorstw, aktywów materialnych i niematerialnych oraz transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi.
Dun & Bradstreet (dawniej BISNODE Polska)
Oferuje wsparcie w zarządzaniu danymi dla firmy, uwzględniając działania sprzedażowo-marketingowe. Wskazuje beneficjentów rzeczywistych, pomaga w ustaleniu źródeł majątku, sprawdza listy sankcyjne i PEP oraz weryfikuje obecność negatywnych treści medialnych. Ocenia kontrahentów pod kątem ryzyka kredytowego. Dun & Bradstreet udostępnia możliwość uzyskania raportu na temat zagranicznych podmiotów, jednak zakres danych może różnić się od raportu dedykowanego na polski rynek.
Reasumując, wywiadownia gospodarcza umożliwia szczegółową weryfikację kontrahentów. Korzystanie w pomocy wywiadowni przed zawarciem umowy opiewającej na wysoką kwotę, umożliwia ocenę bezpieczeństwa współpracy. Znaczny koszt zamówionego raportu w wywiadowni jest zrekompensowany zyskiem z transakcji, czy też brakiem dużej straty w wyniku uniknięcia oszustwa. Warto zauważyć, że nie wszystkie podmioty składają aktualne sprawozdania, dlatego należy również wziąć pod uwagę, czy firma jest aktywna i znaleźć wzmianki o jej działaniach oraz aktywności w ostatnich latach.
Wywiadownia gospodarcza a bieżący raport ekonomiczno-rynkowy inBillo
Czy raport może być substytutem produktu wywiadowni? Zdecydowanie tak. Dane i informacje prezentowane w raporcie stanowią wystarczającą podstawę do podjęcia decyzji biznesowej przy zachowaniu wszelkiej staranności w weryfikacji kontrahenta. Raport może zabezpieczyć zarówno transakcje o niskiej, jak i wysokiej wartości. Zawierającumowy, które wymagają szybkiego pozyskania informacji, mamy możliwość wyboru zautomatyzowanego rozwiązania wykorzystującego algorytmy AI - bieżącego raportu ekonomiczno-rynkowego. Zapoznanie się ze świeżo pobranymi danymi z rejestrów, informacjami na temat aktywności podmiotu, sytuacją finansową, opiniami oraz danymi z social mediów umożliwi weryfikację sposobu funkcjonowania naszego kontrahenta na rynku. Korzyścią jest również krótki czas pozyskania informacji i aktualna ocena bezpieczeństwa transakcji.
